Wat is je naam, functie en werkplek?
Mijn naam is Judith Rutjes en ik werk als GZ-psycholoog met volwassenen in de GGZ; bij Dokter Bosman.

Welke ervaring rondom ACT heeft je het meest geraakt en waarom?
De kennismaking met ACT voelde voor mij als thuiskomen en beleef ik als een doorgaande reis vol inspiratie. Dit komt doordat ACT aansluit bij mijn mens- en wereldbeeld. Behandelen en ontmoeten vanuit gelijkwaardigheid en met compassie aandacht voor de pijn in het leven en bijkomend lijden. Hierbij de focus op de processen, met acceptatie en (gedrags)verandering, om de cliënt te helpen een waardegericht leven te leiden.

Een mooie recente ervaring waar ik op terugkijk is de behandeling van een cliënte die bij aanmelding verlamd was door de angst, waarbij ik het beeld kreeg van een bang en schuw vogeltje. Door het onderzoeken van haar waarden en het toegewijd handelen vanuit ACT ging haar creativiteit weer stromen. Bij het afscheid heeft ze me zeer geraakt met het voorlezen van twee hoofdstukken uit het prachtige (deels autobiografische) boek dat ze is gaan schrijven. Ik zag een vrouw die in haar kracht stond en haar creativiteit wilde delen met de wereld. Een pauw die haar veren liet zien. Ik was enorm dankbaar hier getuige van te mogen zijn en de gevoelde verbinding van dat bijzondere moment.

Als je ACT in 1 zin zou moeten omschrijven, hoe zou je dat doen?
Met de pijn van het leven en de angst onder de arm, compassievol mogen kiezen voor een waardegericht leven.

Wat is je favoriete metafoor/oefening, hoe zet je deze in?
Een enorm effectieve oefening vind ik: “het verstand een naam geven”. Samen met de cliënt onderzoeken we de zelfspraak, de manier waarop mensen naar zichzelf spreken. Is het een man? Vrouw? Streng? Sluw? Straffend? En we onderzoeken welk typetje of persoon deze stem het best representeert. De cliënt leert de stem herkennen (en denkbeeldig een kop koffie te geven of te laten kletsen van achteruit de bus); waarmee de defusie op gang komt. Een helpende visuele ondersteuning is een hand in de lucht die praat als Kermit de kikker, op de momenten dat het verstand ratelt, schreeuwt of sluw zijn inbreng heeft. Hiermee wordt de inbreng sneller aan het verstand geadresseerd.

Een middel dat ik ook zeer waardevol vind, is het keuzepunt (van Russ Harris). Het helpt cliënten bewust steeds opnieuw te kiezen voor een waardegericht leven, hoe spannend ook. In plaats van vastgehaakt te zijn aan regelgestuurd gedrag, weg van de waarden. Het keuzepunt pak ik er vaak op papier bij en symboliseer ik met mijn handen, waarbij het punt de start is van een beweging. Het helpt in het committeren aan toegewijd handelen; met compassie kun je elk moment opnieuw regie pakken en kiezen voor het pad dat je wilt gaan.

En mensen daar bewust van laten worden en ze helpen dit pad in te slaan, vind ik dan weer zeer waardevol werk.